เจ้าของที่ดินมีสิทธิที่จะดำเนินการต่างๆ เพื่อป้องกันสิทธิของตนได้ ดังนี้
- แจ้งความต่อพนักงานสอบสวน เพื่อให้ดำเนินคดีอาญาแก่บุคคลผู้บุกรุก ในข้อหาบุกรุก
- แจ้งความต่อเจ้าพนักงานที่ดิน เพื่อให้ระงับการจดทะเบียนโอนกรรมสิทธิ์ที่ดินให้แก่บุคคลผู้บุกรุก
- ฟ้องร้องบุคคลผู้บุกรุก เพื่อให้ศาลระงับการบุกรุกและคืนที่ดินให้แก่เจ้าของที่ดิน
ในการแจ้งความต่อพนักงานสอบสวน เจ้าของที่ดินจะต้องแจ้งรายละเอียดเกี่ยวกับที่ดินที่ถูกบุกรุก ข้อมูลเกี่ยวกับบุคคลผู้บุกรุก และหลักฐานต่างๆ ที่เกี่ยวข้อง
ในการแจ้งความต่อเจ้าพนักงานที่ดิน เจ้าของที่ดินจะต้องแจ้งรายละเอียดเกี่ยวกับที่ดินที่ถูกโอนกรรมสิทธิ์ ข้อมูลเกี่ยวกับบุคคลผู้โอนกรรมสิทธิ์ และหลักฐานต่างๆ ที่เกี่ยวข้อง
ในการฟ้องร้องบุคคลผู้บุกรุก เจ้าของที่ดินจะต้องพิสูจน์ให้ศาลเห็นว่าที่ดินนั้นเป็นของตน บุคคลผู้บุกรุกได้เข้ามายึดถือครอบครองที่ดิน โดยเจตนาจะครอบครอง และเจ้าของที่ดินไม่เคยสละสิทธิในที่ดินนั้น
นอกจากนี้ เจ้าของที่ดินยังสามารถดำเนินการป้องกันไม่ให้ที่ดินถูกบุกรุกได้อีกทางหนึ่ง โดยการแจ้งการครอบครองที่ดินต่อเจ้าพนักงานที่ดินตามโครงการบอกดิน ซึ่งจะช่วยให้ที่ดินได้รับการสำรวจและออกโฉนดในอนาคต หากที่ดินได้รับการออกโฉนดแล้ว บุคคลอื่นจะไม่สามารถครอบครองที่ดินโดยพลการได้
โดยสรุปแล้ว เจ้าของที่ดินสามารถดำเนินการต่างๆ เพื่อป้องกันสิทธิของตนได้ เจ้าของที่ดินควรพิจารณาถึงสถานการณ์และแนวทางที่เหมาะสมที่สุดเพื่อปกป้องสิทธิของตนเอง